Grenzen aan etniciteit? Nomadische veehouders in de Sahel en de beperking van ruimte

Grenzen en nomadische cultuur zijn tegengesteld aan elkaar: grenzen staan voor fixatie, nomadisme voor flexibiliteit en mobiliteit. Dit artikel onderzoekt deze tegenstrijdigheid aan de hand van het voorbeeld van twee groepen in de Sahel: de Kel Tamacheq (Toeareg) en de Fulbe. De auteur toont aan dat verschuivingen in territoriale grenzen consequenties hebben voor het trekken van sociale grenzen. In de onderhandelingen en competitie over deze grenzen blijkt dat met name nomadische groepen geen sterke positie hebben en vaak gedwongen worden hun grenzen te verleggen of te beperken. De zeer mobiele, zuidwaarts trekkende Fulbe zijn een voorbeeld van een dergelijk marginalisatieproces. De Toeareg laten een tegengesteld proces zien: zij 'verschansen' zich achter een etniciteit die hen wel politiek gewin oplevert, maar geen recht doet aan de nomadische levenswijze. Om politieke vertegenwoordiging te claimen in de postkoloniale 'democratische' staat moeten nomaden territorium claimen en daarmee een duidelijke concessie doen aan de mobiliteit die kern is van hun etnische identiteit. Bibliogr., noot. [Samenvatting ASC Leiden]