Identiteit, strijd en continuïteit in trans-modern Afrika : een kritisch-realistische benadering

In deze inaugurele rede besteedt de auteur aandacht aan drie thema's: strijd, identiteit et continuïteit in Afrika. Hij richt zich met name op het verschijnsel van de opkomst van neo-etnische bewegingen in Afrika die een nieuwe combinatie van elementen vertegenwoordigen: een lidmaatschap van voornamelijk jongeren, een etnische basis, een roep om terugkeer naar de eigen cultuur, en actief verzet tegen de gevestigde, corrupte machten in de staat en tegen de mondialisering die Afrika in een gemarginaliseerde positie brengt. Na een discussie van de begrippen strijd, identiteit en continuïteit gaat de auteur in op de kritisch-realistische benadering die hij voorstaat. Hedendaagse sociaal-wetenschappelijke studies over Afrika kenmerken zich ofwel door een excessieve nadruk op de materiële, ecologische en politieke aspecten van conflict en crisis, samengevat onder de noemer 'resource competition', ofwel door een sterk interpretatieve, culturalistische analyse van de 'bovenbouw': religieuze ideeën en ideologiën, culturele symboliek, identiteitsdenken, en van nieuwe 'subjectiviteiten'. Een kritisch-realistisch perspectief ziet bovengenoemde benaderingen als problematisch. Dit perspectief stelt dat de relatie tussen materiële ontwikkelingen en cultuur-symbolische 'systemen' analytisch gezien onverbrekelijk is. De auteur beschrijft vervolgens twee recente voorbeelden van etniseringstrajecten in Afrika, namelijk de Mungiki-beweging in Kenia en de Gurage in Ethiopië